Web Analytics Made Easy - Statcounter

کتاب‌های درسی دانش‌آموزان، عموماً در درس زبان و ادبیات فارسی، در یکی دو سال گذشته گاه موضوع سوژه‌های داغ در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بوده است؛ از انتساب برخی جعلیات به بزرگان شعر و ادب فارسی گرفته تا حذف و اضافه برخی مطالب در کتاب‌ها. 

در کنار این موارد، انجام تحقیقاتی در زمینه میزان تسلط دانش‌آموزان به مهارت‌های چهارگانه زبانی اعم از نوشتن، خواندن، شنیدن و صحبت کردن، نشان داده که فارغ‌التحصیلان مدارس چندان اشراف کافی بر برخی از این مهارت‌ها ندارد و با این شرایط، وارد دانشگاه می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از سوی دیگر، بررسی سازمان سنجش با ارزیابی آزمون‌های سراسری در سال‌های مختلف نیز حکایت از نقصی بزرگ در یادگیری زبان و ادبیات فارسی در میان دانش‌آموزان دارد. بررسی جداول آماری منتشر شده توسط هفته‌نامه پیک سنجش در چهار سال اخیر نشان می‌دهد عملکرد داوطلبان کنکور سراسری در زبان فارسی وضعیت فاجعه‌باری داشته است. در سال‌های 95 تا 98 عملکرد داوطلبان در زبان فارسی نه تنها بهبودی نداشته بلکه تعداد افراد دارای عملکرد صفر یا منفی در این درس افزایش یافته است.

حقیقت این است که آموزش زبان و ادب فارسی در مدارس ایران هم سهل است و هم ممتنع؛ هم می‌دانیم چیست و هم درک درستی از آن نداریم. سال‌ها است که پژوهشگران یکی از اصلی‌ترین علت‌ این ضعف را نوع تدوین کتاب‌های درسی در مقاطع مختلف تحصیلی عنوان کرده‌اند. مریم دانشگر، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در شماره اخیر خبرنامه گروه آموزش زبان فرهنگستان، به بخشی از این ضعف پرداخته است.

او از «شعر» به عنوان یکی از ابزارهای کاربردی برای یادگیری زبان فارسی یاد می‌کند که توانسته در دوره‌های مختلف تأثیر مثبت و ماندگاری بر ذهن دانش‌آموزان بگذارد. با این حال او در این یادداشت، از ضعف کتاب‌های درسی در توجه به این مقوله می‌گوید و می‌نویسد: گرچه شعر فارسی از گذشته‌های دور تاکنون در آموزش همه علوم نقش داشته است، برجسته‌ترین نقش آموزشی آن را باید آموزش زبان و سوادآموزی دانست؛ شعر یکی از کارآمدترین ابزارهای آموزش زبان فارسی از گذشته تاکنون بوده است. این کارآمدی به ویژه در دوره تحصیل ابتدایی، که دوره طلایی آموزش رسمی است، خود را نشان می‌دهد. شعر فارسی ابزار سحرآمیزی است که تخیل رنگین کودکان را شاداب و سرزنده می‌سازد و آموزش را برای آنان جذاب و لذت‌بخش می‌کند. برای اینکه بدانیم کتاب‌های درسی ابتدایی چگونه از این ابزار آموزشی که به وفور در اختیار فارسی‌زبانان است، استفاده می‌کنند آنها را ورق می‌زنیم و درس‌های کتاب فارسی را، که تنه اصلی آموزش در هر کتاب به شمار می‌روند، بررسی می‌کنیم.

اولین مسئله‌ای که جلب نظر می‌کند این است که درس‌های کتاب‌های فارسی اول و دوم دبستان هیچ شعری ندارند. یعنی در این دو سال دانش‌آموزان ایرانی در مهمترین بخش آموزشی کتاب فارسی به طور جدی با شعر روبرو نمی‌شوند؛ در حالی که نگاهی گذرا به پشت ویترین کتابفروشی‌ها نشان می‌دهد قصه‌های موزون و آهنگین بسیار مورد استقبال کودکان و خانواده‌ها بوده و هستند. نبودن شعر در درس‌های اصلی کتاب اول و دوم دبستان هیچ توجیهی ندارد و هرقدر در بخش‌های دیگر کتاب اشعاری از شاعران کودک گنجانده شود، نمی‌تواند این خلأ را جبران کند.

دانشگر با ارائه نموداری مقایسه‌ای بین کاربرد شعر و نثر در درس‌های کتاب‌های فارسی 12 پایه اضافه می‌کند: دو نکته مهم از این نمودار دریافت می‌شود: 1. استفاده از شعر در کتاب فارسی سیری صعودی دارد؛ یعنی در پایه‌های بالاتر از اشعار بیشتری استفاده شده است. این نکته‌ای مثبت و هم سو با اصول تألیف کتاب درسی و قواعد مرتبط با آموزش زبان و ادبیات فارسی است.

2.استفاده از شعر فارسی در کتاب فارسی سیری نامتناسب و ناقص دارد و به ویژه در دوره متوسطه یک و دو دچار آشفتگی و بی‌نظمی ناشی از نبودن نقشه و برنامه کلی در تدوین دروس شده است. این آشفتگی به ویژه در کاهش میزان استفاده از شعر در درس‌های کتاب فارسی پایه نهم و افزایش ناگهانی آن در پایه دهم به چشم می‌خورد؛ چنانکه حجم شعری که دانش‌آموز کلاس نهم در درس‌های کتاب فارسی می‌خواند چنان کاهش می‌یابد که معادل سه پایه پایین‌تر(کلاس ششم) می‌شود و آنچه در پایه دهم می‌خواند، چنان است که یک‌سوم حجم درس‌های کتاب را دربرمی‌گیرد. نمود فقدان برنامه مدون در تألیف کتاب درسی فارسی به همین سادگی قابل مشاهده است.

47231

کد خبر 1477687

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: شعر کتاب درسی وزارت آموزش و پرورش کتاب های درسی درس های کتاب زبان فارسی آموزش زبان کتاب فارسی کتاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۲۷۵۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران هراسی در مقابل آموزش زبان فارسی و تبلیغ سفر به ایران

محمد اسدی موحدی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه باید تلاش کرد تا گردشگران بیشتری به ایران بیایند، گفت: این اتفاق به نفع ایران است. من در کشورهای مختلفی مأموریت داشته‌ام معتقدم باید تا نخبگان و حتی مردم عادی به هر بهانه‌ای از ایران دیدن کنند. چون دیدن و سفر کردن بهترین راه برای خنثی سازی تبلیغات علیه کشورمان است. برای من جای تعجب است که برخی از مردم در ارمنستان که با آنها اشتراکات فرهنگی زیادی داریم ایران را با کشورهای عقب افتاده مقایسه می‌کنند.

وی گفت: به تازگی ۷ نفر از بهترین بلاگرهای ارمنی را به ایران فرستادیم و از شهرهای کیش، اصفهان، کاشان و تهران بازدید کردند. در واقع این کارها جزو وظایف وزارت میراث فرهنگی است که باید کمک کند اما این کار را رایزنی و سازمان فرهنگ و ارتباطات انجام می‌دهد. یکی از وظایف رایزنان باید فعالیت در حوزه گردشگری باشد. ما به وزارت میراث فرهنگی انتقاد داشتیم که با رایزنان و سازمان فرهنگ و ارتباطات آن طور که باید، همراه نیستند. همچنین محتواها در سطح بین المللی نیست. هر چند به تازگی بهتر از قبل شده است.

وی تصریح کرد: رایزنان وظیفه دارند در حوزه گردشگری فعال باشند چه وزارت میراث فرهنگی حمایت کند چه نکند. گردشگری از اولویت‌های کاری رایزنان فرهنگی است. من در ۷ ماهی که به ارمنستان آمده‌ام صد نفر را به ایران فرستاده‌ام تا ایران را بیشتر بشناسند.

وی با بیان اینکه ایران هراسی، شیعه هراسی و اسلام هراسی در برخی از کشورها وجود دارد و یکی از چالش‌های ماست گفت: باید تلاش کنیم در هر یک از این اضلاع کار کنیم و ترس و نگرانی که نسبت به ایران وجود دارد را برطرف کنیم. یکی از این کارها، ارتباط با نخبگان و رسانه‌ها و دعوت از علمای اهل تسنن برای شرکت در کنفرانس‌های علمی است.

اسدی موحد بیان کرد: رسانه و فضای مجازی تأثیر زیادی در شناخت از ایران دارد. در این زمینه سازمان فرهنگ و ارتباطات پیشرو شده است و پلتفرم‌های خوبی را برای مقابله با ایران هراسی طراحی کرده است.

وی تصریح کرد: برخی از کشورها که تلاش می‌کنند ایران هراسی به وجود بیاورند در تلاش هستند ایران را به عنوان یک مقصد امن گردشگری نشان ندهند. ما وظیفه داریم در این زمینه تلاش کنیم که برعکس آن اتفاق بیفتد. یکی از راه‌های مبارزه با آن، تبادل دانشجو و گروه‌های هنری است. فیلم‌ها و تولیدات فرهنگی و هنری به مبازره با ایران هراسی کمک می‌کند. ایران محتوای خوبی دارد اما نتوانسته به خوبی آن را عرضه کند. در حال حاضر کشورهای دیگر در ارمنستان از طریق فیلم‌ها و سریال‌ها نفوذ فرهنگی قوی کرده‌اند. در صورتی که تشابهات فرهنگی با ارمنستان ندارند ولی ایران با ارمنستان تشابهات فرهنگی به خصوص درباره سبک زندگی و اصول خانواده داریم ولی نتوانسته‌ایم آن را به خوبی ارائه کنیم.

وی افزود: رفت و آمد نخبگان بین ایران و ارمنستان و دانشگاه‌های دو کشور زیاد شده است. چندی پیش همایش میراث مکتوب برگزار شد و چند نفر از اساتید ایرانی هم در آن حضور داشتند.

اسدی موحد گفت: ارمنستان کمتر از سه میلیون نفر جمعیت دارد اما این کشور ظرفیت زیادی برای فعالیت‌های فرهنگی و علمی دارد. برای من شگفت انگیز است که این کشور آنقدر فضای کار دارد مثلاً معرفی صنایع دستی ایران در ارمنستان ظرفیت بسیار خوبی است. بنابراین باید در این زمینه‌ها بیشتر کار کرد.

این رایزن فرهنگی گفت: قصد داریم هفته‌های فرهنگی متعددی در ارمنستان برگزار کنیم. هفته فرهنگی همدان سال گذشته برگزار شد و امسال استان‌های خراسان رضوی و آذربایجان شرقی و غربی، کردستان و مازندران هفته فرهنگی برگزار می‌کنند. هر چه مدیران این استان‌ها بیشتر درخواست کنند و پیگیر باشند ما هم در برگزاری این هفته‌های فرهنگی کمک شأن می‌کنیم.

وی درباره آموزش زبان فارسی در کشور ارمنستان نیز توضیح داد: مسجد کبود ایروان فضای کافی برای برگزاری کلاس دارد، در این کلاس‌ها زبان فارسی آموزش داده می‌شود. در حال حاضر ۶ کلاس زبان فارسی در چهار سطح ابتدایی متوسطه، پیشرفته و فوق پیشرفته برگزار می‌شود. اینها فرصت‌های فرهنگی خوبی است که در ارمنستان داریم. اینجا کتابخانه ای با ۸ هزار کتاب دارد که محل رجوع نخبگان و محققان است. همچنین در سه دانشگاه کرسی ایران شناسی داریم. قبلاً ۱۷۰۰ دانش آموز زبان فارسی در مدارس ایروان داشتیم که این تعداد در طول ۶ ماه به سه هزار و ۳۰۰ نفر رسیده است. این افراد از کلاس پنجم تا نهم زبان فارسی یاد می‌گیرند. این فرصت منحصر به فردی است.

وی ادامه داد: در کشورهای دیگر هم آموزش زبان فارسی داریم و افراد این زبان را به دلیل علاقه شأن یاد می‌گیرند ولی سیستماتیک نیست. اما دولت ارمنستان از دو سال پیش اعلام کرده که مدارس باید زبان سوم را نیز به دانش آموزان تعلیم دهند که یکی از آنها باید زبان کشورهای همسایه باید باشد. این قانون و روابط خوب سیاسی و فرهنگی دو کشور باعث شده آموزش زبان فارسی در ارمنستان گسترش یابد.

وی افزود: ما باید نسخه جدایی در ارمنستان برای آموزش زبان فارسی بپیچیم. نمی‌توان همان الگویی که در کشورهای دیگر برای ترویج زبان فارسی وجود دارد در این کشور هم پیاده کرد. باید این آموزش‌ها با توجه به ذائقه دانش آموز ارمنی تدوین شود. بهتر است معلمان و مدیران مدرسه‌های ارمنی به ایران بیایند چون مدیر هست که تصمیم می‌گیرد چه زبانی در مدرسه تدریس شود. ایجاد انگیزه در افراد موجب می‌شود تا برای افزایش ساعت آموزش تلاش کنند.

کد خبر 6096705 فاطمه کریمی

دیگر خبرها

  • لزوم ثبت سفارش کتاب‌های درسی در سریع‌ترین زمان ممکن
  • شغلی که مسیرش با کوله‌بار عشق طی می‌شود
  • طراحی سؤالات امتحانات نهایی فقط از کتب درسی است
  • ایران در ارمنستان چگونه معرفی می‌شود؟
  • قابل توجه دانش‌آموزان دهم، یازدهم و دوازدهم؛ سؤالاتی که در امتحان نهایی طرح می‌شود
  • ایران هراسی در مقابل آموزش زبان فارسی و تبلیغ سفر به ایران
  • چه نوع سؤالاتی در امتحان نهایی طرح می‌شود؟
  • شاعری که براساس دانش ادبی شعر نسروده!
  • سوالات امتحانات نهایی دانش‌آموزان چطور طراحی می‌شود؟
  • سوالات امتحانات نهایی چگونه طراحی می‌شود؟